رژیم یخ یا رژیم غذایی مبتنی بر مصرف یخ، به نوعی رژیم غیر معمول اشاره دارد که در آن افراد به طور عمدی مقادیر زیادی یخ مصرف میکنند تا به کاهش وزن دست یابند. این رژیم بر اساس این فرضیه است که بدن برای ذوب کردن یخ، انرژی بیشتری مصرف میکند، و در نتیجه کالری سوزی افزایش مییابد. در واقع، بدن باید گرمای لازم برای ذوب یخ را فراهم کند که به صورت بالقوه میتواند منجر به مصرف کالری بیشتر شود.
در حالی که مصرف یخ ممکن است به مقدار کمی کالری بسوزاند (چون بدن باید یخ را گرم کند تا به دمای بدن برسد)، اما این مقدار بسیار ناچیز است و نمیتواند به عنوان یک روش مؤثر یا سالم برای کاهش وزن در نظر گرفته شود.
علاوه بر این، رژیم های غذایی افراطی مانند رژیم یخ میتوانند منجر به مشکلات سلامتی شوند، مانند آسیب به دندانها، ایجاد مشکلات گوارشی، و کمبود مواد مغذی ضروری. در نتیجه، کارشناسان تغذیه توصیه میکنند که افراد به جای تکیه بر روش های افراطی و غیرعلمی، به رژیمهای متعادل، سالم و فعالیت بدنی مناسب برای مدیریت وزن خود بپردازند.
رژیم یخ چیست؟
رژیم یخ نوعی رژیم غذایی غیر معمول است که بر مصرف یخ به منظور کاهش وزن تمرکز دارد. در این رژیم، افراد مقادیر زیادی یخ میخورند با این تصور که بدن برای گرم کردن و ذوب کردن یخ به دمای بدن، نیاز به صرف انرژی بیشتری دارد و در نتیجه کالری بیشتری سوزانده میشود.
ایده اصلی پشت رژیم یخ این است که چون بدن باید یخ را گرم کند تا به دمای طبیعی خود برسد، این فرآیند انرژی مصرف میکند و در نتیجه میتواند به کاهش وزن کمک کند. به طور خاص، برای هر لیتر یخ مصرف شده، حدود 160 کالری ممکن است سوزانده شود. با این حال، این مقدار در مقایسه با رژیم های غذایی و ورزش های معمولی بسیار کم است.
از طرف دیگر، این رژیم میتواند عوارضی داشته باشد، از جمله:
- آسیب به دندان ها: خوردن مداوم یخ میتواند منجر به ترک خوردگی و آسیب به مینای دندان شود.
- ایجاد مشکلات گوارشی: خوردن مقادیر زیادی یخ ممکن است مشکلاتی در دستگاه گوارش ایجاد کند.
- کمبود مواد مغذی: تکیه بر یخ به عنوان منبع کاهش وزن میتواند منجر به کاهش مصرف مواد غذایی ضروری و ایجاد کمبود مواد مغذی شود.
به طور کلی، رژیم یخ به عنوان یک روش سالم و مؤثر برای کاهش وزن توسط متخصصان تغذیه توصیه نمیشود.
همچنین ممکن است مطلب کوتاهی قد در بدنسازی نیز برایتان مفید باشد.
فواید رژیم یخ چیست؟
رژیم یخ به مصرف آب یخ یا غذاهای سرد برای افزایش متابولیسم اشاره دارد. این نظریه بر این باور است که بدن برای گرم کردن آب یا غذای سرد انرژی بیشتری مصرف میکند، که ممکن است به کالری سوزی کمک کند. همچنین، مصرف آب یخ ممکن است احساس سیری را افزایش دهد. با این حال، تحقیقات علمی کافی برای تأیید کامل این ادعاها وجود ندارد و تأثیرات آن ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد.
با این حال، ادعاهایی که برخی افراد درباره فواید آن مطرح میکنند، عمدتاً به موارد زیر اشاره دارد:
- سوزاندن کالری بیشتر: یکی از دلایل اصلی مصرف یخ در این رژیم این است که بدن برای گرم کردن و ذوب کردن یخ به دمای بدن (37 درجه سانتی گراد) نیاز به صرف انرژی دارد. این فرآیند میتواند منجر به سوزاندن مقدار کمی کالری شود. هرچند که این کالری سوزی در مقایسه با روش های سنتی کاهش وزن (مانند ورزش یا رژیم های متعادل) بسیار کم و ناچیز است.
- احساس سیری موقتی: خوردن یخ ممکن است به برخی افراد کمک کند که احساس سیری کنند و تمایل به خوردن غذاهای پرکالری کمتر داشته باشند. به خصوص افرادی که نیاز به کنترل خوردن های احساسی یا کم کردن تنقلات دارند، ممکن است از این احساس موقت سیری بهرهمند شوند.
- آبرسانی به بدن: چون یخ اساساً آب منجمد است، مصرف آن میتواند به افزایش مصرف آب و حفظ رطوبت بدن کمک کند. این موضوع به خصوص در آب و هوای گرم یا در فعالیت های جسمانی ممکن است مفید باشد.
عوارض رژیم یخ
رژیم یخ میتواند عوارضی مانند کاهش دمای بدن و سردردذهای مکرر را به همراه داشته باشد. مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی های یخ ممکن است مشکلاتی در هضم ایجاد کند و باعث کاهش عملکرد دستگاه گوارش شود. همچنین، افراد با مشکلات قلبی یا ریوی باید از این رژیم خودداری کنند، زیرا تغییرات ناگهانی در دمای بدن میتواند برای سلامتی آنها مضر باشد. این رژیم بهطور علمی تأیید نشده است.
برخی از این عوارض عبارتند از:
- آسیب به دندان ها: مصرف مداوم و زیاد یخ میتواند باعث ترک خوردن یا شکستن دندان ها و ساییدگی مینای دندان شود. مینای دندان به طور طبیعی در برابر مواد سخت مانند یخ آسیب پذیر است و ممکن است باعث حساسیت دندان و درد شود.
- مشکلات گوارشی: خوردن یخ به مقدار زیاد میتواند باعث ناراحتی های گوارشی شود، زیرا دمای پایین یخ ممکن است عملکرد طبیعی دستگاه گوارش را مختل کند. مصرف یخ زیاد میتواند باعث اسپاسم معده یا درد شکم شود.
- کمبود مواد مغذی: تکیه بر یخ به عنوان یک روش برای احساس سیری میتواند باعث کاهش مصرف مواد غذایی ضروری شود. این امر ممکن است به کمبود مواد مغذی حیاتی مانند ویتامین ها، مواد معدنی و پروتئین ها منجر شود و در نهایت سلامت بدن را به خطر بیندازد.
- کمخونی (پیکا): برخی افراد که به خوردن یخ عادت دارند، ممکن است دچار اختلالی به نام “پیکا” شوند. این اختلال باعث تمایل غیر طبیعی به خوردن مواد غیرغذایی مانند یخ میشود و میتواند نشان دهنده کمبود آهن یا سایر مواد مغذی در بدن باشد. کمخونی فقر آهن یکی از مشکلات رایجی است که با این رفتار ارتباط دارد.
- کاهش دمای بدن: مصرف مقادیر زیادی یخ ممکن است باعث کاهش دمای داخلی بدن شود، به خصوص در هوای سرد یا در افرادی که به سرما حساس هستند. این مسئله میتواند منجر به احساس سرمازدگی، کاهش انرژی و ناراحتی عمومی شود.
- کاهش عملکرد سیستم ایمنی: کاهش دمای بدن به دلیل مصرف زیاد یخ میتواند عملکرد سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار دهد و باعث شود بدن در برابر عفونت ها و بیماری ها آسیبپذیرتر شود.
به طور کلی، رژیم یخ به عنوان یک روش غیرسالم برای کاهش وزن شناخته میشود و متخصصان تغذیه توصیه میکنند که از روش های علمی و متعادل برای کاهش وزن استفاده شود.
ایا رژیم یخ پایه علمی داره؟
رژیم یخ از نظر علمی پایه قوی ندارد و به عنوان یک روش معتبر و ایمن برای کاهش وزن توسط متخصصان تغذیه توصیه نمیشود. اگرچه این ایده که بدن برای گرم کردن و ذوب کردن یخ انرژی مصرف میکند، درست است، اما مقدار کالریای که در این فرآیند سوزانده میشود، بسیار کم و ناچیز است.
به طور علمی، بدن حدود 1 کالری برای گرم کردن 1 گرم یخ تا دمای بدن (37 درجه سانتیگراد) مصرف میکند. این یعنی حتی اگر یک لیتر یخ مصرف کنید، تنها حدود 160 کالری سوزانده میشود، که در مقایسه با روش های مؤثرتر مانند ورزش یا کاهش کالری مصرفی از طریق رژیم غذایی متعادل، بسیار کم است.
از آنجا که این کالری سوزی بسیار ناچیز است و نمیتواند به تنهایی منجر به کاهش وزن قابل توجه شود، رژیم یخ از نظر علمی به عنوان یک روش مؤثر در نظر گرفته نمیشود. همچنین، عوارض جانبی مانند آسیب به دندانها و مشکلات گوارشی، آن را از لحاظ سلامتی خطرناک میسازد.
در نتیجه، رژیم یخ فاقد پایه علمی قوی برای کاهش وزن است و استفاده از آن به عنوان یک روش سالم توصیه نمیشود.
رژیم یخ چجوری کار میکنه؟
خانم کیت زراتسکی، متخصص تغذیه کلینیک مایو در روچستر، ایالت مینهسوتا، رژیم یخ را اینگونه توضیح میدهد:
رژیم یخ بر اساس این فرضیه عمل میکند که بدن برای حفظ دمای مرکزی خود، انرژی مصرف میکند. در این رژیم، با خوردن یخ یا نوشیدن آب سرد و مصرف مکمل های خاص، بدن برای تنظیم دما مجبور به مصرف انرژی بیشتر میشود.
این رژیم بر سه اصل استوار است:
- افزایش متابولیسم: قرار گرفتن در معرض سرما، بدن را وادار به تولید گرما از طریق فرآیندی به نام ترموژنز غیر لرزشی (NST) میکند که ممکن است متابولیسم را افزایش داده و کالری بیشتری سوزانده شود.
- کاهش اشتها: برخی تحقیقات نشان دادهاند که سرما میتواند هورمون اشتها (گرلین) را کاهش داده و هورمون سیری (لپتین) را افزایش دهد، که منجر به کاهش اشتها و مصرف کمتر کالری میشود.
- افزایش چربیسوزی: سرما ممکن است موقتاً میزان چربی قهوهای (BAT) را در بدن افزایش دهد. چربی قهوهای به جای ذخیرهسازی انرژی، برای تولید گرما سوزانده میشود.
طرفداران رژیم یخ معتقدند که مصرف یخ باعث افزایش متابولیسم و کاهش اشتها میشود. اگرچه برخی مطالعات به اثرات مثبت سرما بر متابولیسم، اشتها و چربی سوزی اشاره کردهاند، اما تحقیقات بیشتری برای تأیید این رژیم و بررسی اثرات بلندمدت آن بر سلامتی و وزن لازم است.
به عنوان مثال، طبق تحقیقات خانم دکتر آنا ماریا گارسیا، استادیار ارشد فیزیولوژی تغذیه در دانشگاه بریستول، نوشیدن 500 میلیلیتر آب سرد در روز به مدت 12 هفته هیچ تأثیری بر وزن، ترکیب بدن یا متابولیسم در افراد چاق یا دارای اضافهوزن نداشت.
خلاصه مطالب
رژیم یخ به این ایده متکی است که مصرف یخ باعث افزایش مصرف انرژی بدن برای گرم کردن آن و حفظ دمای مرکزی میشود. این رژیم بر سه اصل استوار است: افزایش متابولیسم از طریق تولید گرما، کاهش اشتها به دلیل تأثیر سرما بر هورمونهای اشتها و سیری، و افزایش چربی سوزی به دلیل تحریک چربی قهوهای برای تولید گرما. با این حال، تحقیقات نشان میدهد که تأثیرات واقعی رژیم یخ بر کاهش وزن و متابولیسم محدود بوده و نیاز به مطالعات بیشتری برای تأیید اثربخشی و ایمنی آن وجود دارد.
رژیم یخ به نظرم چیز خوبی نمیاد چون منطقی نیست ولی خب رژیم یخ فواید زیادی داشت